Mama ,Tata , Heweliusz i Ja - spacer po Gdańsku z zagadkami.
W wolnych chwilach nie siedź w domu, ale zaproś Rodziców na spacer po naszym mieście. Odwiedźcie miejsca, które pamiętają wielkiego astronoma, a naszego Patrona. Przy okazji znajdźcie odpowiedzi na nasze pytania. Umieśćcie je na dołączonej
,, karcie odpowiedzi”, podpiszcie ją i przynieście do ŚWIETLICY do dnia 25.01.2019 roku(termin nieprzekraczalny).
Uwaga: na spacer zabierz mapę Gdańska, kartę z zadaniami konkursowymi oraz kartę odpowiedzi. Zdjęcia z odwiedzanych miejsc, na których będziesz z Rodzicami są mile widziane (wydruk dołącz do karty odpowiedzi).
Zadania i pytania konkursowe:
- Jan Heweliusz urodził się 28 stycznia 1611 roku w domu rodzinnym zamożnych browarników Hevelke, na rogu dwóch ulic: Grobla IV i …..,
a ochrzczono go w kościele, który stoi blisko rzeki Motławy. W nim, gdy dorósł, pobierał pierwsze nauki w szkole parafialnej. Znajdź i odwiedź ten kościół, podaj jego nazwę.
- Jest w Gdańsku takie miejsce gdzie obecnie bez lunety, bez teleskopu i innych przyrządów możesz zobaczyć gwiazdozbiory nieba północnego. Te same, które odkrył Heweliusz i nadał im nazwy. W tym miejscu, z cokołu, uczony nadal spogląda w ich stronę tak jakby wspominał Psy Gończe, Tarczę Sobieskiego, Jaszczurkę, Małego Lwa i inne. Niedaleko tego miejsca mieszkał. Na swoich trzech kamienicach urządził obserwatorium, które nazwał GWIAZDOGRÓD. Znajdź, co upamiętnia nieistniejące już kamienice.
- Nasz wielki astronom był też browarnikiem. W uznaniu za wielkie zasługi pozwolono mu składować beczki z piwem w piwnicach paradnego budynku. W nim uczony pełnił funkcję rajcy i ławnika. Heweliusza i jego małżonkę zwolniono z wszelkich opłat na rzecz cechu browarników, a król nadał mu prawo swobodnej sprzedaży piwa w Gdańsku i poza nim. Znajdź ten budynek. Sprawdź, w jaki sposób w 1911 roku na parterze uhonorowano astronoma. Napisz to na karcie odpowiedzi. Podaj też przy jakiej ulicy znajduje się ten budynek i jaką rolę pełnił dawniej.
- Nasz Patron wydał wiele dzieł ,między innymi :,,Selenografia, czyli opisanie Księżyca…”, ,,Kometografię”, ,,Machiny niebieskie…” i inne, które były znane w ówczesnej Europie. Wywołały one dyskusje wśród uczonych. Jeden z nich Edmund Halley w 1679 roku przybył do Gdańska, by prowadzić równorzędnie z Heweliuszem ( każdy za pomocą swoich przyrządów)obserwacje nieba. Ich wynik był bardzo pomyślny dla gdańszczanina. Warto dodać, że Heweliusz swoje instrumenty zaprojektował i wykonał sam. Publikacje naszego Patrona jak i innych autorów na ich temat i o samym astronomie możemy zobaczyć w największej naukowej i bibliotecznej placówce Gdańska. Wejdź do niej i poszukaj Heweliusza. Zapytaj, jaki dokument łączy Heweliusza z tym miejscem i z Anglią.
- Jan Heweliusz to także konstruktor między innymi zegara wahadłowego, instrumentów obserwacyjnych, śruby makrometrycznej i polemoskopu, czyli prototypu peryskopu. Urządzenie to m.in. używane jest na okrętach podwodnych. Zapraszamy Cię na brzeg Bałtyku, zrób spacer od Brzeźna po Jelitowo. Sprawdź co nowego pojawiło się tam i ma związek z naszym Patronem.
- Czas odwiedzić najpiękniejszą ulicę Prawego Miasta. Przy niej znajduje się bogate kamienne ZOO i malownicze przedproża. Na jednym z nich bogini łowów Artemida jest umieszczona na tle Księżyca. Odszukaj to przedproże i sprawdź co znajduje się na Księżycu. Gdy już to odgadniesz, spójrz na największy na świecie gotycki kościół z cegły zwany Mariackim. W nim 21 marca 1635 roku Jan Heweliusz pojął za żonę Katarzynę Rebeschke.
- Na ulicy Długiej stoi Ratusz Prawego(Głównego) Miasta. Jest to oddział Muzeum Historycznego M. Gdańska. W nim zobaczysz dzieło pt. ,,Zimowa panorama Gdańska”, którego autor namalował również portret J. Heweliusza. Portret wisi do dziś w hallu uniwersyteckiej Bodleian Library w Oksfordzie. Sam Heweliusz urzędował również w naszym ratuszu jako rajca Starego Miasta w Radzie Miasta Prawego. Stanowisko piastował do śmierci. Zajmował się bezpieczeństwem przeciwpożarowym, sędziowaniem i sprawami cechowymi. Był przewodniczącym zespołu sędziowskiego.
- Niedaleko Wielkiego Młyna Krzyżackiego - największego zakładu przemysłowego średniowiecznego Gdańska, znajduje się najstarsza świątynia naszego grodu, kościół pod wezwaniem św. Katarzyny. W miejscu, gdzie stoi, w 997 roku biskup praski Adalbert Sławnikowic ochrzcił mieszkańców Gdańska. Wejdź do świątyni i odszukaj miejsce związane z Heweliuszem. Podczas swojego życia tu modlił się uczony uczestnicząc we mszy.
- Jeżeli jesteś ciekawy informacji o Gdańsku, jego historii, kulturze oraz o wielkich obywatelach naszego miasta podczas spaceru po ul. Mariackiej wstąp do biblioteki, która mieści się pod numerem 42.Tam znajdziesz bogaty zbiór na wymienione tematy. Zainteresuj się dowolną pozycją.
10.W uznaniu zasług dla nauki, licznych odkryć Jan Heweliusz, przez jednych nazywany księciem astronomów przez innych najbardziej oświeconym browarnikiem na świecie dostąpił przywileju noszenia własnego godła. Wybrał na nie żurawia trzymającego w szponach kamień. Miał to być symbol niemego skupienia i energii.
Przespaceruj się ul. Długą i odnajdź kamienicę nad portalem, której widnieje herb Heweliusza.
Poza konkursem
- W dowolnym czasie odwiedź koniecznie HEWELIANUM na Grodzisku. Wstęp niewiele kosztuje, a czeka Cię tam wiele niezapomnianych atrakcji. Pobyt tam będzie dla Ciebie satysfakcjonujący.
